Конструювання образу Італії ХІХ ст. на прикладі тревелогів, опублікованих у словацькій періодичній пресі
DOI:
https://doi.org/10.51423/2524-0471-2024-16-1-5Ключові слова:
ХІХ ст., преса словацького періоду, подорожі, Італія, Венеція, релігійна символікаАнотація
Стаття зосереджена на аналізі того, як Італія зображена у вибраних словацьких подорожніх оповіданнях ХІХ століття Кароля Кузмані та Штефана Німецького. Кузьмані та Німецький відвідали Італію одночасно, і звіт про їхню подорож опублікувала словацька преса того часу. Основний акцент зроблено на інтересах автора/мандрівника, побудові авторського образу та способі вираження, а також на тому, як природа, клімат й інші характерні риси країни відображені в їхньому пейзажному образі (думки автора, почуття, роздуми). На додаток до повторного розгляду механізмів створення тексту й відмінностей у методах передачі того самого аспекту, опису природних, культурних і соціальних реалій стаття розкриває зв’язок із зображеною реальністю/відвіданою країною, а також вплив на інтерес мандрівників/авторів їхньої богословської освіти й причетності до (євангельської чи римсько-католицької) церкви. Стаття окреслює форму жанру тревелогу, поширеного в словацькій журналістиці ХІХ століття, у контексті сучасної атмосфери та культурних подій. Кілька репортажів про подорожі було опубліковано в літературних журналах або увійшло до літературних додатків тогочасної преси. Як і тогочасна преса, вони виконували інформаційно-пропагандистську функцію, прагнучи зміцнити слов’янську національну свідомість, відповідно висвітлити позитивні якості слов’янської природи. Мотивацією для подання цієї статті було те, що подорожі XIX століття стали маргіналізованими щодо досліджень історії літератури XIX століття. У зв’язку із цим історична преса є багатим і досі маловикористаним джерелом для пізнання життя (не лише) словацького народу, незважаючи на те що період (природні, культурні) реалії представлені крізь призму суб’єктивного погляду автора-мандрівника.
Завантаження
Посилання
Ackroyd, P. (2010). Benátky: Příběh nejromantičtějšího města na zemi [Venice: The Story of the Most Romantic City on Earth]. Praha: BB/art (in Czech).
Antošová, M. (2015). Tatarkov Človek na cestách [Tatarka's Man on the Road]. In J. Hrabal (Ed.). Fenomén cestopisu v literatuře a umění střední Evropy – The travelogue phenomenon in the literature and art of Central Europe (pp. 289–302). Olomouc: Univerzita Palackého v Olomouci (in Czech).
Barthes, R. (1994). Semiology and the Urban. https://concreteculture.files.wordpress.com/ 2009/02/semiology-and-the-urban.pdf
Beller, M. (2007). „Italians“. In M. Beller & J. Leerssen (Eds.). Imagology: The cultural construction and literary representation of national characters. A critical survey (pp. 194–199). Amsterdam – New York: Rodopi.
Biedermann, H. (1992). Lexikon symbolov. [Lexicon of Symbols] Bratislava: Obzor. (in Slovak)
Brtáňová, E. (2014). Horliteľ za pravdu a mravné dobro. [A fighter for truth and moral good] In K. Kuzmány: Dielo. [Work] E. Brtáňová, M. Pišút & P. Vongrej (Eds), (pp. 650–661). Bratislava: Kalligram (in Slovak).
Bujnák, P. (1927). Dr. Karol Kuzmány. Život a dielo. [Dr. Karol Kuzmány. Life and Work.] Liptovský Sv. Mikuláš: Tranoscius. https://zlatyfond.sme.sk/dielo/992/Bujnak_Dr-Karol-Kuzmany-Zivot-a-dielo/25 (in Slovak).
Duchkowitsch, W., Serafínová, D. & Vatrál, J. (2007). Dejiny slovenského novinárstva: Vývoj novinárstva na Slovensku v kontexte podujnajskej monarchie. [History of Slovak Journalism: the Development of Journalism in Slovakia in the Context of the Danube Monarchy] Ružomberok: Katolícka univerzita v Ružomberku (in Slovak).
Eliade, M. (1958). Patterns in Comparative Religion. New York: Sheed and Ward Inc. https://archive.org/details/eliade-mircea-patterns-in-comparative-religion-sheed-ward-1958/page/187/mode/2up (Eliade, Mircea Patterns In Comparative Religion).
Eliade, M. (1963). The Sacred and The Profane. New York: Harcourt, Brace and World, Inc. https://monoskop.org/images/b/b1/Eliade_Mircea_The_Sacred_and_The_profane_1963.pdf.
Faktorová, V. (2012). Medzi poznáním a imaginací. Podoby obrozenského cestopisu. [Between Knowledge and Imagination. Forms of the Revival Travelogue.] Praha: ARSCI (in Czech).
Fouilloux, D. et al (1992). Slovník biblické kultury, [Dictionary of Biblical Culture] Praha (in Czech).
Frye, N. (2000). Anatomy of Criticism. Princeton and Oxford: Princeton University Press. https://monoskop.org/images/5/59/Frye_Northrop_Anatomy_of_Criticism_Four_Essays_2000.pdf.
Gallik, J. (2018). Predvoj slovenskej a českej katolíckej moderny. [Performing Slovak and Czech Catholic Modernism] Litikon: časopis pre výskum literatúry, 3 (2), 96 – 107. (in Slovak)
Goethe, J. W. (2017). Cesta do Talianska. [Italian Journey] Transl. I. Vranská Rojová. Bratislava: Vydavateľstvo Spolku slovenských spisovateľov (in Slovak).
Golian, J. & Molda, R. (2018). Cestopis a cestovanie na prahu súčasnosti. [Travelogue and travel on the threshold of the present] In J. Golian & R. Molda (Eds.). Cestopisné denníky: Zblízka i zďaleka, z monarchie i republiky (pp. 6-36). [Travel Diaries: from near and far, from the monarchy and the republic] Banská Bystrica: Society for Human Studies (in Slovak).
Hendrych, J. (2005). Tvorba krajiny a zahrad III: historické zahrady, parky a krajina, jejich proměny, kulturně historické hodnoty, význam a ochrana. (2nd ed). [Landscape and Garden Design III: Historic Gardens, Parks and Landscapes, Their Transformations, Cultural and Historical Values, Significance and Protection] Praha: Czech Technical University (in Czech).
Hodrová, D. (2006). Citlivé město (eseje z mytopoetiky). [The Sensitive City (Essays in Mythopoetics)] Praha: Filip Tomáš – Akropolis (in Czech).
Hoferka, M. (2014). Kanonik a prepošt Štefan Nemecskay z Dojča. [Canon and Prepost Stefan Nemecskay from Dojč] Záhorie, 23 (3), 13-18. (in Slovak)
Hrbatá, Z. & Procházka, M. (2005). Romantismus a romantismy. [Romanticism and Romances] Praha: Univerzita Karlova (in Czech).
Janiec-Nyitrai, A. (2012). Zrcadlení. Literárněvědné sondy do tvorby Karla Čapka. [Reflection. Literary and Scientific Probes into the Work of Karel Čapek] Nitra: UKF. (in Czech)
Kiss-Szemán, R. (2014). Slovanský Goethe v Pešti: Ján Kollár a národní emblematismus středoevropských Slovanů. [Slavic Goethe in Pest: Ján Kollár and the National Emblematism of Central European Slavs] Praha: Akropolis (in Czech).
Klátik, Z. (1968). Vývin slovenského cestopisu. [Development of Slovak Travel Writing] Bratislava: Vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied (in Slovak).
Knapp, É. (2018). Egyedivé tett nyomtatványok – Nemecskay István könyvtárának újabb kötete. [Prints made unique - another volume of István Nemecskay's library] 2018. Library Review, (1), 98-104. http://ki2.oszk.hu/kf/2018/04/egyedive-tett-nyomtatvanyok-%e2%80%93-nemecskay-istvan-konyvtaranak-ujabb-kotete/ (in Hungarian).
Kodajová, D. (2015). Krajina a umelecké pamiatky Talianska očami slovenských pútnikov do Ríma. [Landscape and artistic monuments of Italy through the eyes of Slovak pilgrims to Rome] In D. Břutová & K. Beňová (Eds.). „Bella Itallia“: Interakcie medzi umeleckou kultúrou Itálie a vývinom umenia na Slovensku v 19. storočí (pp. 173-194). [Bella Itallia: Interactions between the Artistic Culture of Italy and the Development of Art in Slovakia in the 19th Century] Bratislava: Stimul (in Slovak).
Kuzmány, K. (1968). Ladislav. [Ladislaus] Ed. M. Pišút. Bratislava: Tatran (in Slovak).
Kuzmány, K. (2014). Z cestovného denníka výletu z Viedne do Benátok. [From the travel diary of a trip from Vienna to Venice] In K. Kuzmány: Dielo. [Work] E. Brtáňová, M. Pišút & P. Vongrej (Eds). (pp. 473–489). Bratislava: Kalligram (in Slovak).
Lurker, M. (1999). Slovník biblických obrazů a symbolů. [Dictionary of Biblical Images and Symbols] Praha, pp. 38–39, pp. 175–176 (in Czech).
Lynch, K. (2004). Obraz města. The image of the City. Praha: RNDr. Ivana Hexnerová – BOVA POLYGON (in Czech).
Marcel, G. (2013). Smrt a nesmrtelnost. [Death and Immortality] Filozofia, 68 (3), 220–231 (in Czech).
Marcelli, M. (2011). Mesto vo filozofii. [The City in Philosophy] Bratislava: Kalligram (in Slovak).
Molda, R. (2015). Cestovné denníky štúrovcov. [The Travel Diaries of the Štúrs] Martin: Matica slovenská (in Slovak).
Moyšová, S. (2022). Memoáre Františka Tótha v kontexte francúzskej literárnej tvorby 18. storočia. [Memoirs of František Tóth in the context of 18th-century French literature] In Daniš, M. a kol. (Eds.). Spomienky baróna Tótha na Turkov a Tatárov (pp. 51–58). [Baron Tóth's memories of the Turks and Tatars] Bratislava: Slovenský spisovateľ (in Slovak).
Nemecskay, Š. (1875). Cesta po Itálii až po Janov (Genuu), Rím a Neapol. [Journey through Italy to Genoa, Rome and Naples] Pútnik svätovojtešský, 5, 47–59 (in Slovak).
Nemecskay, Š. (1876). Cesta po Itálii až po Janov (Genuu), Rím a Neapol. [Journey through Italy to Genoa, Rome and Naples] Pútnik svätovojtešský, 1876, 6, 44–57 (in Slovak).
Nemecskay, Š. (1878). Cesta po Itálii až po Janov (Genuu), Rím a Neapol. [Journey through Italy to Genoa, Rome and Naples] Pútnik svätovojtešský, 8, 34–40 (in Slovak)
Pasiar, Š. & P. Paška (1964). Osveta na Slovensku: jej vznik, počiatky a výv.oj. [Enlightenment in Slovakia: Its Origins, Beginnings and Development] Bratislava: Osveta (in Slovak).
Pišut, M. (1967). Karol Kuzmány. [Karol Kuzmány] In P. Vongrej (Ed). Karol Kuzmány (1806–1866). Sborník z vedeckej konferencie (pp. 11-33). [Karol Kuzmány (1806–1866). Proceedings of the Scientific Conference] Martin: Matica slovenská (in Slovak).
Pouš, R. (2013). Geografia mesta. [Geography of the City] Banská Bystrica: Fakulta prírodných vied UMB (in Slovak).
Procházka, M. (2010). Romantický pluralismus: poezie, příroda, subjektivita. [Romantic pluralism: poetry, nature, subjectivity] Slovenská literatúra, 57 (6), 519–537 (in Czech).
Putna, M. C. (2018). Obrazy z kulturních dějin Střední Evropy. [Images from the Cultural History of Central Europe] Brno: Albatros Media a. s. (in Czech).
Radványi, P. (1983). Mesto a jeho obraz. [The city and its image] Geografický časopis, 35 (4), 395–407 (in Slovak).
Serafínová, D. (2011). Z histórie periodík s názvom „slovenské“ z obdobia monarchie a prvej ČSR. [From the history of periodicals with the title "Slovak" from the period of the monarchy and the first Czechoslovak Republic] In J. Pekarovičová, M. Vojtech & E. Španová (Eds.). Studia Academia Slovaca 40: Prednášky XLVII. Letnej školy slovenského jazyka a kultúry (pp. 277–290). [Studia Academia Slovaca 40: Lectures of the XLVII Summer School of Slovak Language and Culture] Bratislava: Univerzita Komenského (in Slovak).
Schacherl, M. (2021). Zeyer’s Epicism and Lyricism. Studia Slavica Hung., 66 (1), 189–198.
Šmatlák, S. (2001). Dejiny slovenskej literatúry II. (19. storočie a prvá polovica 20. storočia). (2nd ed). [History of Slovak Literature II (19th century and the first half of the 20th century).] Bratislava: Literárne informačné centrum (in Slovak).
Tomášek, M. (2016). Krajiny tvořené slovy. K topologii české literatury devatenáctého století. [Landscapes made of words. On the topology of nineteenth-century Czech literature] Praha – Ostrava: Dokořán – Ostravská univerzita (in Czech).
Urbancová, V. (1987). Slovenská etnografia v 19. storočí: Vývoj názorov na slovenský ľud. [Slovak ethnography in the 19th century: The Development of Views on the Slovak People] Bratislava: Slovenský spisovateľ (in Slovak).
Опубліковано
Як цитувати
Номер
Розділ
Ліцензія
Авторське право (c) 2024 Сузана Варгова
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Кожний автор може детально дізнатися про умови ліцензії - https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode